Talabalik davrida oʻqish, ish, ijtimoiy hayot va shaxsiy vaqtni bir vaqtda ushlab turish – bu haqiqiy "superqahramonlik". Lekin bu muvozanatni saqlash mumkin!
Muammo Belgilari:
1. Vaqt yetishmasligi:
- "24 soat yetmayapti!" degan hiss.
- Dars va ish oʻrtasida doimiy yugurish.
2. Charchoq va stress:
- Uyqusiz kechalar, energiya tugashi.
3. FOMO (Qoʻrquv):
- "Doʻstlar bilan vaqt oʻtkazolmayapman", "Oʻqishda orqada qolyapman" degan tashvish.
Tavsiyalar va Maslahatlar:
1."Aqlli" Rejalashtirish:
- Hayotiy misol: _Ali dars va ish jadvalini Google Calendar-da belgilaydi. Har bir vazifa uchun vaqt chegarasi qoʻyadi (masalan: "2 soat – kurs ishi")._
- Maslahat:
- Muhim va shoshilinch ishlarni birinchi bajaring.
- "Muhim emas" vazifalarni keyinga qoldiring yoki rad eting.
2. Chegaralar Qoʻying:
- Hayotiy misol: _Zuhra ish joyiga "Dars vaqtida telefon koʻtarmayman" degan qoida oʻrnatdi. Haftasiga 3 kun ishlashga kelishib oldi.
- Maslahat: Ish beruvchi yoki oʻqituvchingiz bilan ochiq gaplashing. Talaba ekansizligingizni eslatib qoʻying.
3. Oʻzingizga Vaqt Ajrating:
- Hayotiy misol: _Farida har kuni 20 daqiqa yoga bilan shugʻullanadi. Bu unga stressni kamaytirishga yordam beradi._
- Maslahat: Kuniga kamida 30 daqiqa shaxsiy vaqt (kitob oʻqish, musiqa, sport).
4. "Yaxshi yetarlicha" printsipi:
- Hayotiy misol: _Sardor barcha topshiriqlarni mukammal bajara olmasligini tushundi. U muhim darslarga koʻproq vaqt, qolganiga kamroq ajratishni oʻrgandi._
- Maslahat: Hamma narsada 100% mukammallikni talab qilmang. "Yetarli yaxshi" – bu ham yechim.
Hayotiy Xulosa:
Oʻqish va ishni muvozanatlashtirish – bu mahorat va strategiya masalasi. Siz robot emas, insonsiz! Vaqt-vaqti bilan dam olish, "Yoʻq" deyishni oʻrganish va rejalashtirish orqali hamma narsaga vaqt topishingiz mumkin.
Misol: _Aziza birinchi kursda ish boshlaganida, uyqusizlik va stress tufayli darslarda diqqati pasaygan edi. U kuniga 6 soat uxlashini 8 soatga koʻtardi, darslarni "Pomodoro usuli" (25 daqiqa ish + 5 daqiqa dam) bilan oʻrganishni boshladi. 2 haftadan soʻng, u nafaqat ishda, balki oʻqishda ham yaxshilandi.
Eslatma: Muvozanat – bu har kuni yangilanadigan jarayon. Oʻzingizga mehribon boʻling!
Sardor OTAYOROV
Mirzo Ulug‘bek nomidagi Samarqand davlat arxitektura-qurilish universiteti psixologi.
Foto: Axborot xizmati tomonidan sun’iy idrok yordamida tayyorlandi.